Việc sử dụng chữ Hán ở Việt Nam đã có từ hàng nghìn năm trước, khi phong kiến Trung Quốc xâm chiếm và bắt dân ta học chữ của họ. Tuy nhiên, các bậc tiền nhân đã tìm ra cách học viết chữ Hán mà vẫn giữ được tiếng Việt, giúp bảo tồn ngôn ngữ mẹ đẻ.
Vào khoảng thế kỷ 12, ông cha ta đã sáng tạo ra chữ Nôm, khẳng định dân tộc tính và khát khao có chữ viết riêng. Chữ Nôm, mặc dù dựa trên âm của chữ Hán, nhưng vẫn gặp hạn chế trong việc ghi âm tiếng Việt.
Chữ Nôm dần trở nên phổ biến, ghi lại tiếng nói của dân tộc và phát triển mạnh mẽ trong văn thơ. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là tại sao ngày nay chúng ta không còn sử dụng chữ Hán hay chữ Nôm, mà thay vào đó là chữ Quốc ngữ?
Khoảng 500 năm trước, các nhà hàng hải Bồ Đào Nha, như Francisco de Pina và Alexandre de Rhodes, đã sáng tạo ra cách ghi âm tiếng Việt bằng chữ Latin. Mặc dù chữ Quốc ngữ ban đầu không được phổ biến, nhưng vào năm 1858, khi Pháp xâm chiếm Việt Nam, chữ Quốc ngữ bắt đầu được áp dụng.
Năm 1879, chữ Quốc ngữ được đưa vào giáo dục, thay thế cho chữ Hán – Nôm. Đến năm 1919, vua Khải Định đã ký sắc lệnh chấm dứt các kỳ thi bằng chữ Hán, đánh dấu bước ngoặt trong lịch sử chữ viết Việt Nam.
Sự thay đổi này gặp phải sự phản đối từ các sĩ phu, nhưng chủ tịch Hồ Chí Minh với chiến dịch “Bình dân học vụ” đã góp phần lớn trong việc phổ cập chữ Quốc ngữ. Từ đó, hàng triệu người dân đã biết đọc, biết viết.
Chữ Quốc ngữ không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là biểu tượng của sự phát triển văn hóa và xã hội. Mời các bạn tìm hiểu thêm trong tập đầu tiên của series “Chuyện với Thanh” với nội dung “Tại sao Việt Nam sử dụng chữ Quốc Ngữ?” tại đây.
