Trong xã hội hiện đại, phương pháp giáo dục của cha mẹ rất đa dạng và thường phản ánh vị trí xã hội của họ. Dưới đây là những nét đặc trưng của cách dạy con của các bậc phụ huynh thuộc từng tầng lớp khác nhau:
- Cha mẹ tầng thấp: Họ thường dạy con cái phải nghe lời thầy cô và chăm chỉ học hành để đạt được kết quả tốt trong học tập, từ đó có thể thi vào trường đại học và tìm kiếm công việc ổn định.
- Cha mẹ tầng trung: Quan điểm giáo dục của họ thường nhấn mạnh rằng xã hội của người trưởng thành không có tình bạn, chỉ có lợi ích. Họ dạy con cái cần phải nâng cao giá trị bản thân để thu hút sự quan tâm của người khác.
- Cha mẹ tầng trên: Họ truyền đạt cho con rằng người bình thường thường là lao động giá rẻ. Do đó, con cái cần học cách quản lý và thuê mướn người khác để kiếm lợi cho bản thân.
- Cha mẹ tầng đỉnh: Họ khuyên con cái phải nắm vững năng lực lãnh đạo và biết cách tạo dựng lòng tin để trở thành những người dẫn dắt, biết thu phục lòng người và xây dựng đội ngũ mạnh mẽ.
Có quan điểm cho rằng, sự thật tàn khốc nhất của thế giới là: “Người nghèo dạy con làm cừu, người giàu dạy con làm sói.” Điều này phản ánh cách mà các bậc phụ huynh truyền đạt kiến thức và giá trị sống cho con cái của họ.
Nếu con cái sinh ra trong hoàn cảnh khó khăn, thường sẽ được dạy bảo rằng: “Phải thiện lương, phải nhẫn nhịn.” Họ sẽ tin rằng thế giới là nơi công bằng và những nỗ lực sẽ được đền đáp. Tuy nhiên, khi bước vào xã hội thực tế, họ sẽ nhận ra rằng thiện lương không phải lúc nào cũng mang lại tôn trọng và công bằng.
Ngược lại, những đứa trẻ sinh ra trong gia đình khá giả thường được dạy rằng xã hội đầy rẫy những kẻ xấu. Chúng sẽ được giáo dục cách tính toán và giành giật cơ hội, và rằng sự cạnh tranh là điều tất yếu trong cuộc sống.
Mấu chốt để phá bỏ sự giới hạn trong cuộc sống chính là việc thay đổi từ “cừu” thành “sói.” Điều này cần hai bộ kiến thức: một bộ là hiển học, dạy cách làm người tốt; bộ còn lại là ẩn học, dạy cách tranh đoạt tài nguyên và điều khiển luật chơi.
