Những Người Ẩn Dật Thời Đại Minh: Một Câu Chuyện Lịch Sử

Năm Đinh Hợi (1407), tháng 7, dưới thời nhà Minh, có một cuộc lùng tìm những người ẩn dật tài đức ở các vùng núi rừng. Những người này không chỉ thông minh, chính trực mà còn có tài năng xuất chúng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Các tiêu chí để được chọn lựa rất khắt khe: họ phải thông thạo kinh điển, giỏi văn chương, quen thuộc với công việc quan lại, có chữ viết đẹp, tính cách tốt, nói năng hoạt bát, và đặc biệt là hiếu thảo với cha mẹ và hòa thuận với anh em. Hơn nữa, họ còn cần có tướng mạo khôi ngô, sức khỏe dẻo dai, và có khả năng làm nhiều nghề thủ công như đi biển, nung gạch, hay làm hương.

Nhiều người có tiếng tăm đã hưởng ứng lời mời gọi này, nhưng duy nhất có Bùi Ứng Đẩu đã từ chối với lý do đau mắt. Cùng với đó, một số học sinh của Lý Tử Cấu cũng đã lui vào ẩn dật, không chịu ra ngoài.

Câu ngạn ngữ nổi tiếng thời bấy giờ đã xuất hiện: “Muốn sống vào ẩn núi rừng, muốn chết làm quan triều Ngô”. Thực tế đã chứng minh điều này khi Thái Cao Tổ Hoàng đế diệt trừ những kẻ hung tàn và nguỵ quan, khiến cho những ai có tiếng xấu đều bị trừng phạt.

Chú thích: “hiếu để lực điền” (孝悌力田) có nghĩa là chăm lo hiếu thảo với cha mẹ, hòa thuận với anh em, và chuyên tâm cày cấy. Cụm từ này xuất hiện trong Tam Tự Kinh, một tác phẩm giáo dục cho trẻ em thời Tống.