EVN đối mặt với khoản lỗ 45.000 tỷ đồng, người tiêu dùng nói gì?

Gần đây, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã công bố thông tin gây nhiều tranh cãi khi cho biết họ đang lỗ lũy kế gần 45.000 tỷ đồng tính đến cuối năm 2024. Đặc biệt, EVN có ý định đưa khoản lỗ này vào giá điện bán lẻ, khiến nhiều người tiêu dùng băn khoăn.

EVN giải thích rằng họ không chỉ hoạt động với mục đích kinh doanh thuần túy mà còn thực hiện nhiệm vụ chính trị như đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và an sinh xã hội thông qua việc bình ổn giá điện, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát và biến động toàn cầu. Tuy nhiên, điều này vẫn chưa đủ thuyết phục người tiêu dùng, khi họ đặt câu hỏi vì sao lại có thể lỗ trong khi EVN đang độc quyền trong lĩnh vực truyền tải và phân phối điện.

Chuyên gia Võ Nhật Vinh đã chỉ ra một số điểm đáng chú ý trong vấn đề này. Ông đặt ra câu hỏi: Tại sao người tiêu dùng phải chịu trách nhiệm cho những chi phí không trực tiếp liên quan đến lượng điện mà họ sử dụng? Ông cho rằng, những khoản đầu tư vào an ninh năng lượng quốc gia, như việc xây dựng lưới truyền tải ra các đảo hoặc đến vùng sâu, xa, là lợi ích chung của xã hội và không nên được tính vào hóa đơn điện hàng tháng.

Theo ông, giá bán điện cần phản ánh chi phí sản xuất, truyền tải và phân phối thực tế, trong khi các chi phí chính trị nên được chi trả từ ngân sách nhà nước, được Quốc hội phê duyệt và giám sát.

Chuyên gia Võ Nhật Vinh đề xuất rằng không nhất thiết phải tư nhân hóa EVN, mà nên thực hiện việc phân tách các mảng hoạt động như sau:

• Sản xuất: Mở rộng cạnh tranh tư nhân.
• Truyền tải: Nhà nước giữ để đảm bảo an ninh.
• Phân phối: Đa dạng hóa dần dần.
• Chi phí chính trị: Nên được chi trả từ ngân sách nhà nước, không “ẩn” trong giá điện.
• Minh bạch hóa: Cần tách rõ chi phí kinh doanh và chi phí chính trị.

Ông nhấn mạnh rằng một thị trường điện cạnh tranh hơn sẽ tăng hiệu quả và giữ được sự đồng thuận trong xã hội.