Trong bối cảnh hiện nay, câu hỏi “bao nhiêu cấp phó là đủ?” đang trở thành một vấn đề nhức nhối trong quản lý hành chính. Sau nhiều nỗ lực tinh gọn bộ máy, từ việc tổ chức chính quyền hai cấp cho đến việc sáp nhập hàng loạt cơ quan, thực tế tại nhiều địa phương lại cho thấy một bức tranh trái ngược.
Tại TP.HCM, có những sở có đến 16–18 phó giám đốc, trong khi đó, ở Cần Thơ, con số này dao động từ 10–13 phó giám đốc. Vĩnh Long thậm chí ghi nhận có tới 17 người đảm nhiệm chức vụ này.
BÀI TOÁN “NHIỀU PHÓ”
Sau những nỗ lực tinh gọn bộ máy, từ việc tổ chức chính quyền hai cấp đến sáp nhập hàng loạt cơ quan, một câu hỏi ngày càng trở nên nhức nhối: bao nhiêu cấp phó là đủ?
Thực tế ở nhiều địa phương cho thấy bức tranh trái ngược. Ở TP.HCM, có sở từng có tới 16–18 phó giám đốc; ở Cần Thơ con số dao động 10–13, ở Vĩnh Long lên tới 17.
Căn nguyên của tình trạng này không chỉ ở tâm lý “giữ chỗ” cho cán bộ sau sáp nhập, mà còn ở sức ép công việc dồn lại khi nhiều cơ quan hợp nhất. Đầu mối ít đi nhưng khối lượng việc nhiều hơn, dẫn tới cách ứng xử tình thế: bổ sung thêm cấp phó. Kết quả là bộ máy có vẻ gọn trên giấy nhưng vận hành lại cồng kềnh, chồng chéo và khó tối ưu hoá bằng công nghệ.
Kết luận 187-KL/TW được ban hành trong bối cảnh đó, như một nỗ lực đặt lại chuẩn mực. Lần đầu tiên, số lượng cấp phó được buộc phải gắn với biên chế, không vượt quá một nửa tổng số nhân sự của cơ quan. Ở cấp trung ương, số lượng thứ trưởng và tương đương bị khống chế, phó vụ trưởng cũng không thể vượt quá mức định sẵn. Ở địa phương, giám đốc sở chỉ có thể duy trì một số lượng phó trong giới hạn rõ ràng.
Nhưng điều đáng chú ý không phải ở những con số cứng nhắc, mà ở cách tiếp cận: Kết luận không áp dụng một khuôn cho tất cả, mà cho phép điều chỉnh theo quy mô dân số, diện tích, khối lượng công việc của từng địa phương, từng ngành. Chính sự linh hoạt này thừa nhận một thực tế: không thể giải quyết bài toán cấp phó chỉ bằng kéo thước và cắt.
Khi các cơ quan hợp nhất, khối lượng công việc phình ra, việc giữ hoặc tăng thêm phó từng được coi là giải pháp tình thế. Nay, với Kết luận 187, nguyên tắc được xác lập: dù hợp nhất nhiều đầu mối, số lượng phó cũng chỉ có thể tăng thêm trong một giới hạn nhất định, và tất cả đều phải giảm dần về chuẩn từ nay đến năm 2030. Đây là khoảng thời gian vừa đủ để các cơ quan sắp xếp lại, nhưng cũng đủ ngắn để không ai có thể trì hoãn.
Vấn đề đặt ra không còn là “bao nhiêu ghế để đủ người ngồi”, mà là “bao nhiêu cấp phó để công việc thực sự hiệu quả”.
#ccnnews #chinhtrivietnam #tinnoichinh #tinhgonbomay