Trong tác phẩm Mùi Cỏ Cháy, nhân vật Long là một chàng sinh viên Hà Nội, đang bước vào chiến trường Thành cổ. Long không chỉ biết đánh đàn mà còn có khả năng giao tiếp nhẹ nhàng, với gương mặt trắng trẻo và cử chỉ tinh tế. Anh đã hẹn với cô gái ở làng bên bên chiếc giếng quê:
Cô gái: Khi nào hết chiến tranh, anh về đây mà dùng nước giếng làng em.
Long: Chỉ sợ không ai ra đón.
Cô gái: Chỉ sợ lúc ấy anh lại chê nước giếng làng em không mát nữa thôi.
Câu chuyện của Cường và Hồng trong Mưa Đỏ được khắc họa rõ nét hơn. Dù giữa bom đạn, Cường vẫn mơ đến một ngày hòa bình: “Ngày hoà bình, em cùng anh ra Bắc thăm mẹ nhé.”
Tuy nhiên, Cường và Long đều không thực hiện được lời hứa của mình. Họ hy sinh trong trận Thành cổ Quảng Trị. Long đã hy sinh sau khi chứng kiến đồng đội tan nát dưới lòng Thạch Hãn, còn Cường xung phong ở lại bảo vệ Thành Cổ và cũng nằm lại nơi chiến trường.
Chiến tranh không chỉ lấy đi tuổi trẻ và mạng sống của họ mà còn mang theo vô vàn lời hẹn còn dang dở. Những lời hứa ấy không bao giờ được thực hiện, nhưng lại hóa thành ký ức chung, nhắc nhở chúng ta rằng hòa bình hôm nay được đánh đổi bằng những điều giản dị mà đau đớn nhất.
“Hết chiến tranh, tại sao anh chưa về?”
