Đa sự nghiệp – cho một đời đa sắc màu
Phần I. KHÁI NIỆM
1. Người đa tiềm năng – multipotentialite
Để theo đuổi đa sự nghiệp, trước hết, bạn cần là một người đa tiềm năng. Multipotentialite (tạm dịch: người đa tiềm năng) là những cá nhân có xu hướng thích theo đuổi nhiều lĩnh vực khác nhau. Nếu như Polymath, Renaissance Person, nhằm chỉ những người xuất sắc trên nhiều lĩnh vực, như Aristotle, Leonardo da Vinci, Newton, Benjamin Franklin, và gần đây là Steve Jobs, Elon Musk; thì một người đa tiềm năng nói nôm na đơn giản là thích rất nhiều thứ thôi, không cần bắt buộc phải trở thành chuyên gia.
Thường thì từ bé, chúng ta sẽ đi theo 2 xu hướng chính, là chuyên sâu (specialist) và tổng quát (generalist). Đây chỉ là 2 xu hướng, chứ không phải phân biệt rạch ròi là có 2 loại người. Rất nhiều người là specialist nhưng vẫn có thái độ tìm tòi mở rộng kiến thức ở các ngành khác.
Điểm đặc trưng nhất của những người đa tiềm năng là sự dấn thân của họ trong việc học, khám phá, và rèn giũa những kỹ năng mới suốt cả đời người, họ là những lifelong-learner. Họ còn có khả năng phối hợp tài tình những ý tưởng liên chủ đề mà tưởng chừng không liên quan gì với nhau, tạo ra những góc nhìn mới mẻ trong một vấn đề.
Ví dụ, vào tháng 9/2017, các tàu ngầm hạt nhân tân tiến nhất của Hải quân Mỹ đã thay thế bộ điều khiển kính tiềm vọng truyền thống trị giá 38.000$ bằng những bộ điều khiển video game Xbox 360 trị giá 38$. Quả là sự kết hợp thú vị ít ai ngờ!
2. Đa sự nghiệp – multiple careers
Đa sự nghiệp là khi bạn theo đuổi cùng lúc, hoặc tiếp nối, nhiều hơn 1 ngành nghề. Sự nghiệp mang tính chủ quan cá nhân, vì vậy bạn có thể tìm hiểu thêm về khái niệm này qua từ khóa “multiple careers”.
Nếu gọi là đa nghề (multi-job), thì đó là một khái niệm cũ, nhưng đa sự nghiệp (multi-career) là khái niệm mới, cho phép chúng ta kiếm tiền từ đam mê thật sự. Sự nghiệp không cần có đích đến hay sự công nhận của xã hội.
Thực tế cho thấy, xã hội đang có xu hướng xuất hiện nhiều hơn hiện tượng một người lấn sân và thành công trên nhiều lĩnh vực, ví dụ như MC Trác Thúy Miêu. Tuy nhiên, rất ít người nhận ra rõ ràng xu hướng này.
Đa sự nghiệp đã có lịch sử từ lâu đời, trải dài từ Hy Lạp cổ đại đến Khai Sáng, nhưng chỉ dành cho tầng lớp tinh hoa. Sau thời kỳ Khai Sáng, cách mạng Công nghiệp hóa đã thúc đẩy sự chuyên môn hóa. Tuy nhiên, hiện nay, chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của nền kinh tế số, nơi mà đa sự nghiệp trở nên phổ biến hơn.
Phần 2. ĐA SỰ NGHIỆP TRONG XU THẾ TƯƠNG LAI
1. Dự đoán xu hướng của nền kinh tế tương lai
Để làm rõ hơn xu hướng tương lai, có thể tham khảo bản tóm tắt Future of Jobs của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) 2018. Các điểm đáng chú ý bao gồm:
- Sự phân công lao động giữa con người, máy móc và thuật toán đang dịch chuyển nhanh chóng.
- Công việc mới sẽ đòi hỏi kỹ năng mới, với 75 triệu công việc mất đi nhưng 133 triệu công việc mới được tạo ra.
- Chúng ta cần trở thành những người học suốt đời (lifelong learners).
Để đọc chi tiết, bạn có thể tìm đọc tại đây: Đa sự nghiệp cho một đời đa sắc màu
