Cắt Đứt Vòng Xoáy ‘Người Nhà Làm Quan’

Chủ trương bố trí bí thư không phải người địa phương, được Bộ Chính trị khẳng định tại Đại hội Đảng bộ TP Hải Phòng, đã mở ra một hướng tiếp cận mới trong việc cải cách công tác cán bộ. Hiện tại, con số 27 trên tổng số 34 bí thư tỉnh, thành mới công bố không phải là người địa phương, tương đương gần 80%, cho thấy sự chuyển động rõ rệt trong việc giảm thiểu cơ chế thân hữu.

Cơ chế thân hữu từ lâu đã trở thành một căn bệnh âm ỉ trong bộ máy, khi quan hệ họ hàng, dòng tộc, bạn bè hay doanh nghiệp thân quen dần biến thành sợi dây ràng buộc công tác cán bộ. Khi năng lực không còn là thước đo và sự thân quen quyết định vị trí, sự công bằng bị bóp méo, nhân tài khó có cơ hội trong khi những người dựa vào “quan hệ” lại được nâng đỡ dễ dàng.

Chủ trương này không chỉ giúp cắt đứt vòng xoáy “người nhà làm quan”, mà còn mở ra cánh cửa công vụ lành mạnh hơn. Cán bộ sẽ được đánh giá bằng phẩm chất, năng lực và kết quả công việc thay vì bằng huyết thống hay quan hệ xã hội. Điều này khuyến khích trọng dụng nhân tài và tạo động lực cho những cán bộ trẻ có năng lực.

Tuy nhiên, một bí thư “ngoại đạo” không tự động bảo đảm sự công tâm. Nếu thiếu sự hỗ trợ và giám sát, họ vẫn có thể bị lôi kéo bởi mạng lưới lợi ích cũ. Cơ chế thân hữu không chỉ bám rễ ở địa phương mà còn vươn lên các tầng cao hơn. Do đó, chủ trương này cần đi kèm với hệ thống kiểm soát quyền lực chặt chẽ và tiêu chí đánh giá minh bạch.

Trong bối cảnh hiện tại, chủ trương này là một bước đi đáng giá, nhưng chỉ thực sự có ý nghĩa khi duy trì kiên định và gắn với cơ chế giám sát. Lợi ích nhóm không tự biến mất, chúng chỉ đổi hình thức để tồn tại. Chỉ khi sự công tâm của lãnh đạo được bảo đảm bằng cơ chế và sự hỗ trợ từ trung ương, chúng ta mới có thể hy vọng rằng những “dây mơ rễ má” sẽ thực sự bị nhổ bỏ.