Câu chuyện tiến hóa: Carbohydrate và hành trình thành “người hiện đại”
Carbohydrate từng là “người hùng thầm lặng” giúp loài người sinh tồn và phát triển não bộ. Tuy nhiên, cách chúng ta sử dụng carbohydrate ngày nay, đặc biệt là carb tinh chế, lại đang góp phần tạo nên đại dịch bệnh mạn tính hiện đại. Vậy chúng ta nên hiểu đúng về carbohydrate như thế nào?
Việt Nam là một quốc gia châu Á với nền văn hóa gắn liền với gạo. Gạo và các chế phẩm từ gạo như cơm, phở, bún đã làm nên nền ẩm thực đa dạng của chúng ta. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều gạo (tinh bột) đang gây ra các bệnh mãn tính, khiến các chị em ở thành phố lớn khuyến khích nhau ăn ít cơm hơn. Điều này tốt, nhưng cũng tạo ra sự hiểu nhầm về tác động của carb lên sức khỏe.
Để cung cấp cho bạn đọc một bức tranh toàn cảnh về carb, bài viết này dựa trên thông tin từ bài báo The Burden of Carbohydrates in Health and Disease đăng trên National Library of Medicine năm 2022. Đây sẽ là một loạt bài mới của trang Neurotalks, mời các bạn đón đọc tiếp các phần sau.
Carbohydrate lành mạnh và carbohydrate tinh chế
- Carbohydrate lành mạnh: Có trong gạo lứt, khoai lang, yến mạch, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, rau củ và trái cây tươi. Chúng giúp cơ thể no lâu và bảo vệ tim mạch.
- Carbohydrate tinh chế: Xuất hiện trong cơm trắng, bánh mì trắng, bún, mì ăn liền và đồ ăn nhanh. Chúng hấp thu rất nhanh, gây ra sự tăng vọt và tụt xuống đột ngột của đường huyết.
Tóm lại, carb không xấu. Chính carb lành mạnh đã nuôi sống loài người từ tiền sử đến nay. Vấn đề nằm ở việc tiêu thụ quá nhiều carb tinh chế mà tổ tiên chưa từng biết tới, và đây mới là nguồn gốc của các vấn đề sức khỏe hiện đại.
